انکر چیست و چه کاربردی دارد؟
مشخصات انکر بولت و رول بولت
در پروژه های عمرانی جهت اتصال المان های سازه ای و غیر سازه ای به بتن از انکر بولت استفاده می شود. این اتصال از اجزای متفاوت مانند انکر بولت (رول بولت) یا راد رزوه دار (بولت)، صفحه فلزی (پلیت) و سفت کننده تشکیل شده است. در واقع انکر ها به منظور نصب صفحات فلزی به سطوحی از جنس بتن مورد استفاده قرار می گیرند. این صفحه ها امکان اتصال یا جوشکاری قطعات فلزی مختلف به سازه بتنی را فراهم می کنند. انکر در اینجا وظیفه ی سفت کننده بولت را در داخل بتن بر عهده دارند. مشخصات انکر و جدول استاندارد آن با توجه به شرکت سازنده متفاوت خواهد بود. بولت ها می‌توانند برای کاربردهای گوناگون مورد استفاده قرار گیرند؛ از ساختمان‌های معمولی گرفته تا سدها و نیروگاه‌های اتمی. آنها همچنین می‌توانند برای بستن صفحه ستون‌های فولادی (بیس پلیت) بر روی فُنداسیون بتنی استفاده شوند. بولت ها یا رادهای رزوه دار را می توان در دو دسته بندی کلی Post-install و Cast-In قرار داد، بولت های Cast-In قبل از بتن ریزی پیش بینی و جایگذاری شده اند. به طور معمول در بسیاری از موارد به دلیل تغییر نقشه یا کاربری، بولت ها از قبل پیش بینی نشده اند، در چنین مواقعی لزوم وجود ابزاری جهت اتصال به بتن احساس می شود. انکرها به همین دلیل اختراع و تولید گردید که در این مقاله به موضوع انکرهای Post-Install خواهیم پرداخت.
انواع انکر:
انکر از لحاظ نوع و عملکرد به دو دسته مکانیکی و شیمیایی طبقه بندی می شود.
انکر مکانیکی:
به بیان ساده، انکری که مکانیزم انتقال بار آن به صورت مکانیکی باشد را انکر مکانیکی (Mechanical Anchor) گویند.
انکر مکانیکی برای عملکرد (گیرایی) خود در محل نصب (حفره) از چند روش بهره می برد که شامل موارد زیر می باشد:
1. انکر اصطکاکی یا انبساطی (اکسپنشن بولت):
که در مقاله اکسپنشن بولت به طور کامل تشریح کرده ایم، ولی به صورت خلاصه می توان بیان کرد: انکر پس از نصب یا کاشت، به واسطه ایجاد نیروی اصطکاک با مصالح پایه، مقاومت خود را به دست می آورد.
2. انکر قفل شونده یا چفت و بستی:
در این حالت انکر به واسطه سوراخ مخصوص از قبل حفر شده در مصالح پایه که اغلب بتن می باشد، باعث ایجاد گیرایی می شود. این نوع انکرها ظرفیت باربری بالایی دارند و می توانند بارهای دینامیکی را نیز تحمل کنند و در فواصل کمی از لبه آزاد بتن نصب شوند.
از نظر جنس انکر بولت های مکانیکی به دو دسته ی انکر بولت های پلاستیکی و انکر بولت های فلزی دسته بندی می شوند که در شکل زیر قابل مشاهده می باشد.
در وب سایت فروشگاه آنلاین وریاماتاک شما میتوانید انواع انکر بولت های مکانیکی را خریداری بفرمائید.
موارد استفاده از انکر بولت های مکانیکی:
- نصب تجهیزات و ماشین آلات
- اجرای ساپورت های تأسیسات مکانیکی و الکتریکی
- تجهیزات پزشکی
- هندریل و جان پناه
- نماهای خشک و کامپوزیت
- کرتین وال
- وال پست
- نصب ریل آسانسور و ....
اما آن چه در این میان اهمیت دارد، انتخاب انکر مناسب با توجه به طراحی بولت، مشخصات انکر بولت، جدول استاندارد انکر بولت است. مانند نوع عملکرد، سایز، ظرفیت باربری و همچنین محدودیت های نصب می باشد که توسط مهندسین مشاور بررسی و انتخاب می شوند.
به طور کلی عواملی که بر انتخاب انکر بولت مناسب جهت کارایی حداکثری و تأمین خواسته های اجرایی، تأثیر گذار می باشد به شرح زیر است:
1- شرایط فنی پروژه:
مانند نیرویی که لازم است انکر تحمل کند، نوع نیرو اعم از استاتیکی یا دینامیکی بودن، مصالح پایه، جانمایی انکر ها مانند فاصله از یکدیگر و فاصله از لبه ی آزاد بتن و کاربری های متفاوت از جمله مواردیست که در هر پروژه متغیر می باشد.
2- شرایط محیطی:
عوامل جغرافیایی مانند شرایط جوی و میزان رطوبت، نزدیکی به حاشیه دریاها، پالایشگاه ها، کارخانه ها و نیروگاه ها که ممکن است مورد حمله عوامل خورنده مانند اسید ها، چربی ها، مواد نفتی، فسفات ها، سولفات ها و … قرار گیرند از عوامل مؤثر در انتخاب انکر می باشند. برای مقابله با خطرات ناشی از خوردگی و اکسیداسیون حاصل از شرایط محیطی ذکر شده، باید از انکرهای ساخته شده از روکش و یا آلیاژ مناسب مانند فولاد کربن روی اندود شده و استنلس استیل و ... استفاده نمود.
3- اصالت:
اطمینان داشتن به انکر بولت جهت وجود ظرفیت باربری مناسب در اتصالات یکی از مهم ترین مؤلفه ها در انتخاب انکر می باشد، وجود استاندارد های بین المللی مانند ETA و تأییده های معتبر در خصوص مقاومت در برابر آتش سوزی و یا مقاوت در برابر بارهای لرزه ای از جمله این موارد می باشد که بهتر است مورد توجه قرار گیرد.
4- موارد مهم دیگر در راستای انتخاب انکر مناسب به شرح زیر می باشد:
قابل استفاده در فواصل نزدیک به یکدیگر و نزدیک به لبه ی آزاد بتن، وجود عمق کوتاه در انکر، قابل استفاده بودن در بتن ترک دار و غیر ترک دار.
انکر شیمیایی:
انکر های شیمیایی را میتوان قدرتمند ترین نوع انکرها دانست که برای کاربردهای گوناگون از قبیل کاشت راد یا کاشت میلگرد برای مصارف ریشه گیری، مقاوم سازی و یا کاشت پلیت از آنها بهره برد.
کاشت میلگرد به عملیاتی گفته می شود که طی آن میلگرد را با هر سایزی در بتن از قبل ایجاد شده، برای اهداف متفاوت قرار می دهند. به عنوان مثال کاشت میلگرد در ستون با هدف اجرای امتداد ستون و همچنین اضافه کردن کنسول در ساختمان از متداول ترین علل این امر به شمار میرود.
جهت اجرای کاشت میلگرد در بتن ابتدا باید عوامل مهم و اساسی در مقطع بتنی موجود را مورد بررسی قرار داد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ابعاد مقطع بتن
- عملکرد مقطع بتنی از لحاظ نوع باربری (کششی یا فشاری)
- بتن موجود ترک دار است یا بدون ترک
- موقعیت اجرای کاشت میلگرد (افقی یا عمودی بودن محل کاشت)
- عمق اجرای کاشت میلگرد در بتن
چسب های کاشت میلگرد دارای ترکیبات شیمیایی، مشخصات مکانیکی و کاربردهای متنوعی بوده و به طور کلی از نقطه نظر بسته بندی و استفاده به سه شیوه، تولید و روانه بازار می‌گردند:
- چسب کاشت میلگرد کپسولی (شیشه ای یا پیچشی):
چسب های کاشت کپسولی به صورت دو جزئی درون کپسول هایی شفاف و شیشه ای تعبیه و با اندازه و حجم های متفاوت عرضه می گردد، چسب کاشت میلگرد کپسولی از خانواده رزین های پلی‌استر (Polyester) و اپوکسی وینیل استر(Epoxy Vinyl Ester) می باشد که برای بولت های مخصوص سر مهره دار استفاده می شوند. این محصول به چسب کاشت بولت شیشه‌ای و پیچشی نیز شناخته شده هستند. این نوع چسب ها پس از شکستن جداره‌ی شیشه‌ای گیرش بسیار قوی‌ای ایجاد می کنند که حتی در محیط های خورنده و اسیدی نیز مقاومت بالایی از خود نشان می دهد.
- چسب کاشت میلگرد کارتریجی:
چسب کاشت میلگرد کارتریجی به صورت دو جزئی بوده که بر پایه رزین اپوکسی، پلی استر و یا وینیل استر می باشد و جزء دوم آن را سخت کننده (هاردنر) پلی آمین تشکیل میدهد و از آن برای نصب و کاشت آرماتور در سطوح بتنی استفاده می شود. می توان گفت در بین سه نوع کلی چسب کاشت میلگرد، نوع کارتریجی از بقیه بهتر است چرا که دارای سهولت اجرایی و کیفیت بسیار بالایی می باشد.
فروشگاه اینترنتی وریاماتاک ارائه دهنده چسب های کاشت میلگرد کارتریجی با بهترین کیفیت و مناسب ترین قیمت می باشد.
- چسب کاشت میلگرد حجمی(کیلویی یا فله ای):
چسب کاشت میلگرد حجمی عموماً به صورت دو جزئی و سه جزئی ارائه می شود، نوع ۳ جزئی بدون حلال بر پایه رزین اپوکسی، هاردنر بتن و پلی آمید تشکیل شده است که به منظور کاشت آرماتور و بولت ها در بتن مسلح طراحی گردیده اند.
همانطور که گفته شد یکی از اقتصادی ترین و کاربردی ترین راه های افزایش مقاومت بتن استفاده از کاشت میلگرد یا بولت است. گاهی به دلایلی چون خطا در اجرای بتن، تغییر در نقشه، اشتباهات محاسباتی، اشتباه در میلگرد گذاری، افزایش مقاومت برشی، تغییر پارامترهای نقشه ای، از کاشت میلگرد (آرماتور) در فندانسیون استفاده می گردد.
در مواردی چون اتصال بتن جدید به قدیم، اجرای ستون ها، تیر ها و دیوار های برشی می توان از کاشت میلگرد به تعداد و قطر مناسب استفاده کرد. کاشت میلگرد به سه روش استفاده از مواد پایه سیمان، خمیر کاشت میلگرد (شیمیایی) و یا مهار مکانیکی انجام می شود.
در این مقاله با تمامی مشخصات و خصوصیات انکرها (جدول استاندارد انکر بولت) آشنا شدید. امیدواریم برای شما مفید واقع شده باشد.
ممنون از توجه شما دوست عزیز